19 Αυγ Τα σενάρια διαχείρισης του Κυπριακού
Πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμο να αξιολογήσουμε τα διάφορα σενάρια «λύσης» ή «μη-λύσης» του Κυπριακού μας προβλήματος ώστε να τοποθετήσουμε το θέμα σε μια λογική και ρεαλιστική βάση.
Σενάριο 1: Διχοτόμηση.
Να συμφωνηθεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας , με τη σύμφωνη γνώμη των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, η διχοτόμηση της Κύπρου σε Ελληνοκυπριακό κρατίδιο και σε Τουρκοκυπριακό κρατίδιο, αμφότερα με διεθνή αναγνώριση. Η λύση αυτή θα μπορούσε να έχει το ιδιαίτερο πλεονέκτημα ότι «διασώζει τον ελληνισμό» της Ελληνοκυπριακής κοινότητας από την αποξένωση που ενδεχομένως θα τείνει να καλλιεργηθεί από μια ομόσπονδη δικοινοτική διζωνική δημοκρατία όπου το συνδετικό στοιχείο για την μακροπρόθεσμη ειρηνική συμβίωση των δυο κοινοτήτων θα ήταν η καταπολέμηση του εθνικισμού και η ενίσχυση του «κυπριωτισμού». Όμως, μια τέτοια λύση θα βρίσκει έντονα αντίθετη την Τουρκία η οποία ενώ θα επιδιώξει να μετατρέψει το Τουρκοκυπριακό κρατίδιο σε δορυφόρο της, με στενότατες πολιτικές και στρατιωτικές σχέσεις (συμμαχίες, βάσεις, κτλ) θα αρνηθεί τα ίδια δικαιώματα «αυτοδιάθεσης» στο Ελληνοκυπριακό κρατίδιο, με την αντίστοιχη δυνατότητα στρατιωτικής συνεργασίας με την Ελλάδα, οπόταν θα μπορούσαν να υπάρξουν ελληνικές βάσεις στο «μαλακό υπογάστριο» της Τουρκίας. Η μόνη πιθανή συγκατάθεση της Τουρκίας για μια «διχοτόμηση» θα είναι να απαγορευθεί στο Ελληνοκυπριακό κρατίδιο η σύναψη στρατιωτικών συμμαχιών χωρίς τη δική της έγκριση, για λόγους δικής της ασφάλειας. Ερώτημα: Είναι προς το συμφέρον της Ελληνοκυπριακής κοινότητας η στέρηση των δικών της εδαφών, χωριών, εκκλησιών, κτλ, που θα βρίσκονται στο Τουρκοκυπριακό κρατίδιο, και η «λαθροβίωση» του ελληνισμού της Κύπρου υπό τη σκιά της Τουρκίας; Πιστεύω ότι η λύση της «επίσημης» διχοτόμησης ενώ θα μπορούσε να είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας δεν θα ήταν καθόλου προς το «εθνικό» συμφέρον του Ελληνισμού, γενικότερα.
Σενάριο 2: η εκ των πραγμάτων «μη-Λύση».
Να συνεχίσουμε όπως μέχρι σήμερα, επιδιώκοντας τη συγκατάθεση της Τουρκίας για μια Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία με το «σωστό περιεχόμενο», ενώ εκείνη θα επιδιώκει μια λύση συγκεκαλυμμένης, έστω, συνομοσπονδίας δυο κρατικών οντοτήτων. Έτσι, ενώ το αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων των τελευταίων δεκαετιών, εκ των πραγμάτων, θα συνεχισθεί, η Τουρκία θα επισπεύδει την εφαρμογή του δικού της «Σχεδίου Β» που θα αποβλέπει στην ουσιαστική αναβάθμιση του Τουρκοκυπριακού «κρατιδίου» με στόχο την «ταϊβανοποίηση» του με την «ανεπίσημη» άρση των εμποδίων για «ελεύθερο εμπόριο» μέσω λιμανιών και αεροδρομίων, την αποδοχή εκπροσώπων των Τουρκοκυπρίων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και με τον ασφυκτικό έλεγχο της Τουρκοκυπριακής κοινότητας από τους εθνικιστές και τους μεγαλο-επιχειρηματίες της Τουρκίας, την πρόκληση επεισοδίων στη νεκρή ζώνη με τη μαζική διείσδυση λαθρομεταναστών, την συνέχιση της εισροής εποίκων και την απόλυτη τουρκοποίηση των κατεχομένων. Για την Ελληνοκυπριακή κοινότητα ένα συνεπαγόμενο αίσθημα «απελπισίας» από την συνεχιζόμενη διολίσθηση του Κυπριακού χωρίς «φως στην άκρη της σήραγγας». Μια λύση συνεχιζόμενης «διχοτόμησης επί του εδάφους».
Σενάριο 3: Να τεθεί το Κυπριακό σε μια νέα βάση, εισβολής και κατοχής.
Υπάρχει η εντύπωση ότι αφού έχουν παρέλθει τόσες δεκαετίες άγονων διαπραγματεύσεων στη βάση ενός συμβιβασμού, τα δεδομένα έχουν τώρα αλλάξει και θα μπορούσαμε να γίνουμε πιο διεκδικητικοί επανατοποθετώντας το Κυπριακό στη σωστή του βάση, εκείνη της παράνομης εισβολής και παράνομης κατοχής από την Τουρκία. Δυο ερωτήματα: (α) όντως οι διεθνείς συνθήκες έχουν αλλάξει σε τέτοιο βαθμό που η Κύπρος μπορεί τώρα να πείσει για την ανάγκη για τροποποίηση των σχετικών ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και τις τοποθετήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη λύση της Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας; (β) αν απλώς ευελπιστούμε ότι θα μπορούμε να πείσουμε τον διεθνή παράγοντα για το δίκαιο της θέσης μας με τις κατάλληλες εκστρατείες διαφώτισης στα κέντρα λήψεως αποφάσεων, και αν ενδεχομένως οι «ισχυροί της γης» δεν πεισθούν, ποια θα είναι η τύχη του Κυπριακού; Μήπως, απλώς θα επισπεύσουμε την εφαρμογή του «Σχεδίου Β» της Τουρκίας με τις ευλογίες τώρα και του διεθνούς παράγοντα, αφού κατά τον ισχυρισμό τους θα έχομε «στρεψοδικήσει» πολιτικά; Για να δείξω το πολιτικά αβάσιμο της θέσης αυτής αντιγράφω ένα σχετικό απόσπασμα από το άρθρο του δρα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, Βαγγέλη Πισσία στον Φιλελεύθερο της 13ης Αυγούστου 2012: «..η λύτρωση μιας χώρας υπό κατοχή δε γίνεται με την κινητοποίηση του παγκόσμιου συναισθήματος ούτε με την επίκληση του δικαίου στους διεθνείς οργανισμούς.. Στη διεθνή σκηνή επικρατεί αφ’ ενός η λογική των συσχετισμών ισχύος, παγκόσμιων και περιφερειακών, και αφ’ ετέρου κάθε χώρα επικεντρώνει τις προσπάθειές της στην προάσπιση του εθνικού της συμφέροντος..»
Σενάριο 4: Μήπως, επομένως, δεν θα έπρεπε να επικεντρωθούμε στην ανάλυση και την αξιολόγηση των «εμπλεκομένων συμφερόντων» στον πολιτικο- οικονομικό μας περίγυρο και να συνάψουμε τέτοιες συμμαχίες που να ενισχύσουμε τις διαπραγματευτικές μας θέσεις σε βαθμό που να εξισορροπούν ή και να υπερβαίνουν την επεκτατικιή στρατηγική της Τουρκίας, ή μήπως ακόμη θα μπορούσαμε να κάνουμε την υπέρβαση και να εμπλέξουμε και την Τουρκία σε ένα ευρύτερο δίκτυο μακροπρόθεσμης στρατηγικής «αμοιβαίου οφέλους»
(win-win);
Γιώργος Δ. Χριστοδουλίδης
μέλος Εκτελεστικής Γραμματείας Ενωμένων Δημοκρατών
