02 Σεπ Η αμφιλεγόμενη Αμμοχωστοποίηση του Κυπριακού
Ως γνωστό, ο όρος Αμμοχωστοποίηση του Κυπριακού έλκει την καταγωγή του πολλά χρόνια πριν, σε αναφορά προς τη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου μεταξύ του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Σπύρου Κυπριανού, και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, στην οποία κατέληξαν στις 19 Μαΐου 1979 υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Δρα Βάλτχαϊμ, και η οποία προνοούσε, ανάμεσα σε άλλα:
«..5. Προτεραιότητα θα δοθεί στην επίτευξη συμφωνίας για την επανεγκατάσταση στα Βαρώσια υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών ταυτόχρονα με την έναρξη της μελέτης από τους συνομιλητές των συνταγματικών και εδαφικών πτυχών μιας συνολικής διευθέτησης.
Μόλις επιτευχθεί συμφωνία για τα Βαρώσια θα εφαρμοστεί, χωρίς να αναμένεται
η έκβαση των συζητήσεων για άλλες πτυχές του κυπριακού προβλήματος».
Αργότερα, όταν η Συμφωνία εκείνη είχε εγκαταλειφθεί, και με την ανακήρυξη του παράνομου μορφώματος της κατοχής σε ανεξάρτητη οντότητα με την ονομασία «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου», το Συμβούλιο Ασφαλείας με το ψήφισμα του 550 (1983) εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του τόσο για την πολιτική εκείνη κίνηση όσο και για την εξαγγελθείσα πρόθεση εποικισμού των Βαρωσίων.
Από τότε, η αντιπολίτευση καθώς και άλλοι εκπρόσωποι πολιτικοποιημένων Ομάδων για το Κυπριακό έχουν κατά καιρούς διατυπώσει τη διαφωνία τους στην λεγόμενη «Αμμοχωστοποίηση/σαλαμοποίηση του Κυπριακού», πολιτική που προνοούσε για μια σταδιακή προσέγγιση επίλυσης του προβλήματος, με το επιχείρημα ότι το κατοχικό καθεστώς θα προβάλει τη διευθέτηση αυτή ως τη σημαντικότερη παραχώρηση και ως δείγμα των «καλών του προθέσεων», για να καθυστερήσει μια συνολική επίλυση του Κυπριακού, και επομένως θα μας μείνει μόνο η πόλη αντί της πλήρους απελευθέρωσης των κατεχομένων.
Σήμερα, ύστερα από τριανταπέντε τόσα χρόνια από την ιστορική εκείνη συμφωνία για μια σταδιακή και μεθοδευμένη προσέγγιση, τι έχομε κερδίσει με την ανατροπή της; Και, στη συνέχεια του ίδιου επιχειρήματος, τι αναμένουμε να κερδίσουμε με το να αρνηθούμε και πάλιν τη δυνατότητα στους νόμιμους κατοίκους των Βαρωσίων να πάνε στα σπίτια τους και να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους; Θέλουμε, μήπως, να τους κρατάμε ομήρους μιας στρατηγικής που δεν καρποφόρησε για τόσες δεκαετίες και που η έκβασή της μπορεί να αποδειχθεί εξ ίσου αβέβαιη; Η Ιρλανδία, ύστερα από τόσα χρόνια συγκρούσεων, κατέληξε σε μια συμφωνία που ενώ προβλέπει την πλήρη ενοποίηση των δυο περιοχών της, έχει αρχίσει τη σταδιακή της εφαρμογή αναπροσαρμόζοντας το κάθε επόμενο στάδιο με βάση τις εμπειρίες εφαρμογής εκείνων που προηγήθηκαν. Και έτσι επήλθε μια ιστορική υπέρβαση που προσφέρεται για μαθήματα και σε άλλες παρόμοια δύσκολές συνθήκες.
Υπενθυμίζεται, συναφώς, ότι για το θέμα της Αμμοχώστου είχαν εκδώσει κοινή διακήρυξη ο Πρόεδρος του κόμματος των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη, Sir Graham Watson, μαζί με την Πρόεδρο των Ενωμένων Δημοκρατών , Πραξούλα Αντωνιάδου, με την οποία εκτιμούν ότι η αποδοχή της πρότασης θα προσφέρει οικονομικά και πολιτικά οφέλη και στις δυο Κοινότητες καθώς και στην Τουρκία: Θα βοηθήσει την Τουρκοκυπριακή κοινότητα να βγει από την οικονομική απομόνωση, και θα επιστρέψει στους Ελληνοκυπρίους τις περιουσίες τους για να τις αναπτύξουν.
Ας αφήσουμε λοιπόν τη διεθνή πολιτική συγκυρία, που φαίνεται να ασπάζεται τα πλεονεκτήματα της πρωτοβουλίας της Κυβέρνησης Αναστασιάδη, να ενεργοποιηθεί και να καρποφορήσει, υποστηρίζοντας την έναρξη των συνομιλιών με αρχή την επιστροφή των Βαρωσίων, και να δώσουμε τη χαρά, έστω και για μια μερίδα των προσφύγων μας, να πάνε στα σπίτια και στις περιουσίες τους, και με την ευχή «τη δική τους σειρά να την ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι, έστω και σταδιακά». Η λαϊκή σοφία του «κάλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει» ίσως να έπρεπε να μας καθοδηγούσε εξ αρχής..
Γιώργος Δ. Χριστοδουλίδης
Μέλος της Γραμματείας των Ενωμένων Δημοκρατών.
